De Belgische overheid heeft vorig jaar 700 miljoen euro aan inkomsten misgelopen door de zeer lage belastingen in de luchtvaartsector, zo blijkt uit een nieuwe studie van de milieukoepel Transport & Environment. 700 miljoen euro: dat is 350 keer meer dan het bedrag dat de regering voorziet ter ondersteuning van de nachttreinen. Op Europees niveau liepen overheden in 2022 meer dan 34 miljard euro mis.
De analyse bekeek wat de inkomsten voor het overheidsbudget zouden zijn als de sector wél eerlijk belast zou worden, rekening houdend met de enorme klimaatimpact van de luchtvaart. In België is er bijvoorbeeld geen kerosinebelasting, is de vliegtaks en de btw erg laag en is er alleen een koolstoftaks voor vluchten binnen Europa. Dit vergeleken ze met de daadwerkelijke inkomsten, om zo tot de “belastingkloof” van 700 miljoen euro per jaar te komen.
Pierre Courbe, beleidsmedewerker Mobiliteit bij Canopea, legt uit: “België loopt enorm veel geld mis door de luchtvaartsector niet te belasten. Terwijl luchtvaartmaatschappijen dit jaar weer richting recordwinsten gaan, blijven ze ons luchtruim vervuilen. Toch ontziet de regering de luchtvaartsector nog altijd. Hoog tijd voor een rechtvaardige belasting die er voor zorgt dat een vliegtaks meer kost dan een broodje op de luchthaven.”
Stijgende kloof
Doordat het vliegverkeer blijft stijgen tot het pre COVID niveau, zal de belastingkloof zal alleen maar verder vergroten. T&E verwacht een stijging van 37%, tot 950 miljoen euro in 2025.
Het aanpakken van de belastingvrijstellingen voor de luchtvaart zou een topprioriteit moeten zijn voor overheden, stellen T&E en Bond Beter Leefmilieu. De lopende fiscale hervorming biedt hiervoor de perfecte gelegenheid. De studie beveelt aan accijnzen op kerosine in te voeren, een btw-tarief van 20% op tickets toe te passen en de koolstofmarkt (ETS) uit te breiden naar alle vertrekkende vluchten vanuit de Europese economische zone. In afwachting van deze Europese maatregelen, bevelen de milieuorganisaties aan om een ticketbelasting in te voeren ter waarde van de Belgische belastingkloof van 950 miljoen euro in 2025.
Gezondheidswinst
De studie erkent dat een eerlijkere belasting een impact zal hebben op de ticketprijzen voor passagiers. De dalende vraag zorgt wel voor minder gezondheidsschade door fijn stof en geluidsoverlast en een daling van de CO2-uitstoot. De studie berekent dat het beëindigen van de vrijstellingen in 2022 een besparing van 35 megaton CO2 op Europees niveau zou hebben opgeleverd. Dat is evenveel als de uitstoot van de drie meest vervuilende luchtvaartmaatschappijen samen. Komaf maken met de belastingvrijstellingen voor de luchtvaart zou de keuze voor duurzamere alternatieven, zoals nachttreinen, aanwakkeren, stellen de organisaties.
Naomi Cambien, beleidsmedewerker mobiliteit bij Bond Beter Leefmilieu: “Belasting is geen straf, maar een sociaal rechtvaardige manier om de grootste uitstoters eerlijk te laten bijdragen. We zien dat het vooral de hoogste inkomens zijn die veel of lange vliegreizen kunnen maken. Het is niet meer dan normaal dat zij instaan voor de impact van hun vlieggewoontes. De inkomsten van een eerlijke prijszetting voor de luchtvaart kunnen ingezet worden voor duurzame alternatieven, zoals een kwalitatief en betaalbaar netwerk van nachttreinen. Het is tijd om de oneindige groei van de luchtvaartemissies aan te pakken.“
